آبسه دندان، جوش یا حفره چرکی می باشد که در داخل یا اطراف ریشه دندان تشکیل می شود
ابسه معمولا به دنبال پوسیدگی دندان ایجاد می شود که به تدریج مینا و عاج دندان را خراب کرده و به میکروب ها اجازه تهاجم به مغز دندان ( پالپ ) را می دهد.
زمانی احتمال تشکیل آبسه دندانی زمانی در نوک ریشه زیاد می شود که پالپ دندانی پس از آلوده شدن به باکتری نتواند از خود دفاع کند.
عفونت از نوک ریشه دندان ، خود را به لثه رسانده و باعث ایجاد تورم و درد شدید همراه است
درمان در این حالت کمی پیچیده تر بوده و در مواردی ممکن است لازم باشد که دندان را کشید.
کدام محل در دندان مستعد ابسه است
در دهان آبسه ها در بافت لثه یا در ریشه های دندان و بافت های اطراف دندان تشکیل می شوند.
1-پری اپیکال آبسه نوعی آبسه مربوط به دندان است که داخل دندان اتفاق می افتد. آبسه معمولا به رشد باکتری منجر میشود و بهداشت دهان و دندان را تحت تاثیر قرار می دهدتشکیل چاله های کوچک که اغلب با پوسیدگی دندان ایجاد می شود . این باکتری میتواند به استخوان دندان برسد این نوع آبسه از بافت نرم پالپ دندان آغاز می گردد.
2-“پریودنتال آبسه نوعی آبسه مربوط به لثه است که معمولا ناشی از خورده های غذای بین دندان و باعث شکل گیری عفونت های باکتریایی می باشد این نوع آبسه از ساختارهای بافت استخوانی نگهدارنده دندان ها شروع می شود
3-آبسه لثه: این نوع آبسه فقط بافت لثه را تحت تاثیر خود قرار می دهد و تاثیری بر روی دندان یا بافت بین دندانی ندارد
زمانی که سیستم ایمنی بدن به عفونت باکتریایی مسبب آبسه واکنش نشان دهد ، گلبول های سفید خون را به محلول عفونت می فرستد تا به مقابله با آن بپردازد و در ادامه ترکیبی از سلول های مرده و زنده خون آنزیم ها و بقایای تخریب شده سلول ها و بافت ها،چرک را تشکیل می دهند .وقتی که راهی برای خروج چرک وجود داشته باشد ، آبسه تشکیل می شود .
ناراحتی عمومی (بیمار معمولاً احساس ناخوشی دارد)
تریسموس که در نتیجه آن باز و بسته کردن دهان دشوار می شود
دیسفاژی یا مشکل در بلع غذا
برآمدگی قرمز و متورم یک طرف دندان در لثه
درد ذق ذق کننده
آزاد شدن چرک به داخل دندان
درد در ناحیه آسیب دیده در زمان جویدن غذا
تب کردن
بی خوابی
حساسیت و تورم در همان طرف صورت
درد زیرگوش در همان طرف
سست شدن دندان مبتلا
ورم غدههای گردن
معاینات پزشک برای تشخیص آبسه چگونه است؟
ضربه زدن آرام به دندان ها ، استفاده از یک تستر الکتریکی ، آزمایش حرارتی و در مواردی استفاده از
تمیز نگه داشتن لثه ها و دندان ها و معاینات منظم دندانپزشکی.
اگر آبسه درمان نشود چه اتفاقی میافتد؟
آبسه دندانی می تواند بی نهایت دردناک شود و سبب سست شدن دندان در حفره دندانی شود.
ممکن است عفونت از دندان به سطح لثه برسد و اگر عفونت گسترش یابد ، ممکن است صورت متورم و دردناک شود و در مواقعی باعث ایجاد تب می شود.
مصرف مسکن ها از قبیل استامینوفن و ایبوپروفن ؛ شستشوی دهان با آب نمک ولرم.
از طریق شکافتن لثه و یا کشیدن دندان ( در صورتی که راهی برای حفظ آن وجود نداشته باشد ) چرک را خارج میسازد برای ریشه کنی عفونت ، یک دور آنتی بیوتیک را تجویز می شود.
ممکن است یک دهان شویه نیز برای مصرف سه یا چهار بار در روز تا بهبودی زخم توصیه شود.
شکافتن آبسه
درمان آبسه نیازمند ایجاد شکاف (بریدگی) در کیسه چرک (محل تجمع باکتری) و خارج کردن مایع از آن است. به منظور انجام این کار از داروی بی حسی برای بیمار استفاده می شود.
درمان آبسه پری آپریکال
عصب کشی دندان می تواند برای خارج کردن آبسه مورد استفاده قرار گیرد. در این حالت از دریل مخصوص برای ایجاد یک سوراخ در سر دندان استفاده می شود و به این ترتیب امکان خارج شدن چرک از لایه داخلی دندان ایجاد خواهد شد. در این زمان هر گونه بافت آسیب دیده از ناحیه پالپ دندان خارج می شود. در نهایت با استفاده از مواد مخصوص پر کردگی می توان فضای خالی ایجاد شده در دندان را پر کرد و از ایجاد عفونت های بعدی در این محل جلوگیری نمود.
درمان آبسه پریودنتال
در این حالت آبسه تخلیه شده و حفره پریودنتال تمیز می شود. در ادامه سطح ریشه دندان با استفاده از ابزارهای مخصوص دندان پزشکی در زیر خط لثه صاف می شود. انجام این کار به درمان دندان و جلوگیری از ایجاد عفونت های بعدی کمک می کند.
بیماران مبتلا به آبسه پری آپریکال و عفونت عود کننده ممکن است نیاز به انجام عمل جراحی برای برداشتن بافت آسیب دیده داشته باشند. انجام این کار توسط یک جراح دهان و دندان امکان پذیر است. از طرف دیگر افراد مبتلا به آبسه پریودنتال و عفونت عود کننده مربوط به آن ممکن است نیاز به تغییر شکل بافت لثه و حذف حفره پریودنتال داشته باشند. این عمل جراحی نیز توسط جراح دهان و دندان انجام می شود. در صورتی که آبسه دندان حتی پس از عمل جراحی دوباره عود کند، ممکن است دندان آسیب دیده برای درمان مشکل کشیده شود.
آیا دندان عقل موجب آبسه میشود؟
اگر نیمی از دندان عقل شما زیر لثه نهفته است ، لثه اطراف آن می تواند روی دندان را بگیرد و میکروب ها در لثه اطراف این دندان جمع شود و با تحریک این بافت (هنگام گاز گرفتن لثه) دندان عقل عفونی و دچار آبسه شود .
درمان آبسه دندان عقل:
مصرف آنتی بیوتیک برای کنترل عفونت و خارج کردن دندان عقل جهت جلوگیری از درگیری فضاهای عمقی توصیه می شود
تشکیل کیست دندان: یک حفره پر شده با مایع می تواند در پایین ریشه دندان در صورت درمان نشدن آبسه تشکیل شده و باعث ایجاد مشکل برای بیمار شود.
استئومیلیت: باکتری های موجود در آبسه می توانند به جریان خون وارد شده و باعث ایجاد عفونت استخوان و مغز استخوان شوند.
ترومبوز سینوس کاورنوس: گسترش باکتری ها می تواند باعث ایجاد یک لخته خونی در بخش کاورنوس سینوس شود که یک رگ بزرگ در مرکز مغز انسان است.
آنژین لودویگ: یک بیماری عفونی در کف دهان است که هنگام پخش شدن باکتری های موجود در آبسه فرد به آن مبتلا می شود.
سینوزیت ماکزیلاری: در این بیماری باکتری ها به فضاهای کوچک پشت استخوان های گونه به نام سینوس های ماکزیلاری نفوذ می کنند. این مسئله یک مشکل جدی نیست، اما در عمل می تواند دردناک باشد و باعث تب کردن بیمار و حساسیت گونه ها شود.