درمان مجرای ریشه دندان است . درمان ریشه اعمالی است که در طی آن مواد عفونی و عصب موجود در مغز دندان برداشته میشود تا دندان از آسیب میکروب ها در آینده در امان باشد.
عصب کشی یعنی برداشتن بافت عصبی و عروقی یک دندان و جایگزین کردن آن باموادی که بدن به آن سازگار هستند
عصب کسی چه زمانی لازم است
در صورتی که پوسیدگی دندان در مراحل اولیه درمان نشود و پوسیدگی از مینا عبور نموده و به عاج برسد ، در ادامه میتواند به فضای پالپ گسترش یابد . ورود میکروب ها به پالپ دندان باعث ایجاد التهاب در پالپ شده و این التهاب باعث افزایش حجم پالپ می شود . با توجه به اینکه پالپ دندان یک محفظه بسته است ، التهاب باعث افزایش شدید فشار داخلی آن می شود . این افزایش فشار ، منجر به فشار آمدن به پایانه های عصب دندان شده و درد دندان شروع می شود.
هنگام عصب کشی دندان پزشک بعد از برداشتن پوسیدگی ها یا نسج دندانی ، به کانال هایی که داخل ریشه دندان قرار دارند ، دسترسی پیدا می کند و ابتدا پالپوتومی صورت میگیرد ؛ یعنی با سوراخ کردن سقف پالپ و جاری شدن خون ، فشار داخل پالپ کاهش پیدا کرده و درد کم می شود (تعداد کانال ها بستگی به دندان دارد مثلاً دندان نیش تک کاناله است ولی دندان آسیا سه یا چهار کانال دارد).
کانال های پالپ فقط حاوی عصب نیستند و حتی در بعضی موارد عصب آنها ممکن است به علت کاهش خون رسانی ، از بین رفته باشد ، اما باکتری ها و محصولات آن ها در این کانال ها وجود دارند . به علاوه ، عروق خونی ، سلول های مختلف و حتی احتمالاً عروق لنفی در این کانال ها وجود دارد . این کانال ها که با پوسیدگی یا ورود میکروب ها آلوده شده اند ، عفونت را تا پای ریشه می برند و باعث می شوند در اثر واکنش های التهابی ، استخوان دور ریشه دچار التهاب و تحلیل شود و از بین برود.
دندان پزشک جلوی پیشرفت دندان را می گیرد و یا به درمان ان می پردازد
این کار با خارج کردن محتویات کانال ریشه و تمیز کردن آن ها،شکل دادن کانال های ریشه به نحوی که مواد دارویی شستشو دهنده تا انتهای کانال ها برسد و در آخر با پرکردن کانال های ریشه طوری که کاملاً بسته شوند و امکان عبور میکروب ها و محصولاتشان از مسیر آن ها کاهش یابد ، انجام می شود.
در عصب کشی این مواد به طور کامل برداشته و تخلیه میشوند و سپس تمیز میشوند و آنگاه به وسیله یک سوهان کوچک ، شکلدهی و با محلول شستوشو،عفونتزدایی میشوند و پس از قرار دادن میله ای بسیار نازک به نام گوتا که جنس پلاستیکی دارد در داخل پالپ عاج دندان را با مادهای مثل ( آمالگام ) که با مواد دیگر ( مثل غذاها ) واکنش نمیدهد پر میکنند . بعد از این عمل ، دندان میمیرد و اگر بعد از این دندان عفونی شود ، باید تحت عمل جراحی انتهای ریشه قرار بگیرد.
اگر چه گاهی اعمال مذکور در بیش از یک جلسه درمانی انجام میشود ، اما زیاد بودن فاصله زمانی بین تخلیه مواد عفونی و پر کردن دندان شانس عفونتهای بعدی را بالا میبرد.
عصب کشی دندان های شیری چگونه است
دندان های شیری چون برای مدت چند سال در دهان هستند سعی می کنیم که فقط عصب تاج دندان را تخلیه کنیم و عصب ریشه دندان را باقی بگذاریم که به آن پالپوکتومی می گوییم . این عمل را در صورتی انجام می دهیم که عصب ریشه دندان شیری هم درگیر باشد باید مثل دندان دائمی رفتار کنیم و عصب کشی کامل انجام داد.
دندان حفظ می شود و وجود دندان باعث حفظ استخوان نگهدارنده آن می گردد.
ایا جایگزینی برای عصب کشی است
درمان ریشه (عصب کشی) در واقع فقط یک جایگزین دارد و آن هم کشیدن دندان است. برای بیمارانی که نمیخواهند عصب کشی کنند ، درمان ایمپلنت پیشنهاد می شود.
اما نکته مهم این است که ایمپلنت درمان ناحیه بیدندانی است نه درمان جایگزین عصب کشی ! معنی این جمله این است که شما دندان خود را با عصب کشی (زمانی که نیاز دارد) میتوانید حفظ کنید و در غیر این صورت مجبور به کشیدن دندان خود هستید . بعد از کشیدن دندان خود با روشهای مختلف (پروتز ثابت متکی بر پایههای دندانی، پروتز ثابت متکی بر ایمپلنت ، پروتز متحرک) میتوانید در مورد جای خالی دندان فکری بیاندیشید.
اگر عصب کشی برای دندانی که نیازمند درمان ریشه است انجام ندهید ، غیر از کشیدن دندان ، جایگزین دیگر عدم درمان است.
دندانی که نیاز به عصب کشی دارد ، حتی اگر دندان دردی نداشته باشد ، با عفونت میکروارگانیسمها درگیر شده است و این عفونت میتواند در استخوان فک ما اثرات خود را ظاهر کرده و آبسه ، درد و حتی تورم ایجاد کند و حتی با گسترش به فضاهای صورت و گردن خطرناک ظاهر شود. بعد از اینکه بی حسی دندان شما از بین رفت، ممکن است درد دندان شما شروع شود. در صورتی که منع مصرف خاصی از طرف پزشک ندارید و دارویی از طرف دندانپزشک برایتان نسخه نشده است، می توانید از قرص ایبوپروفن 400 میلی گرم هر شش ساعت یکبار برای کنترل درد استفاده کنید. داروها را در اسرع وقت شروع کنید.
بعد از درمان عصب کش چه کارهایی انجام دهیم
گاهی بعد از درمان ریشه، با درد و تورم شدیدی در روزهای بعد از درمان، مواجه می شوید. ممکن است، التهاب به حدی شدید باشد که حتی نتوانید دندان های خود را روی هم قرار دهید. این مشکلات، ربطی به موفقیت درمان شما ندارد و به زودی برطرف می شود. حتماً در این شرایط داروهای تجویز شده را استفاده کنید و. در موارد درمان مجدد ریشه (عصب کشی مجدد) و در صورت درد شدید قبل از شروع درمان، درد و تورم بعد از درمان بیشتر قابل پیش بینی است.
مسواک زدن و استفاده از نخ دندان منعی ندارد. فقط روی پانسمان موقت را با مسواک نسابید و نخ دندان را در ناحیه پانسمان وارد نکنید.
تا قبل از رفع بی حسی، به خصوص در فک پایین، ممکن است موقع غذا خوردن گونه و زبانتان را گاز گرفته و زخم کنید. منتظر رفع بی حسی شوید و از غذاهای نرم شروع کنید. اگر در باز شدن فک مشکل دارید، از هوله گرم و ماساژ آرام در ناحیه درد استفاده کنید.
پانسمان روی دندان شما موقت بوده و در اسرع وقت ،بعد از خاتمه درمان ریشه،باید پر شود یا درمان پروتزی روی آن انجام گیرد. در مورد نیاز به روکش با دندانپزشک مربوطه مشورت کنید ولی در نظر داشته باشید بیشتر دندان های عصب کشی شده نیاز به روکش پیدا می کنند. اگر پانسماتان افتاد در اسرع وقت برای پانسمان مجدد مراجعه کنید، روی دندان نباید باز بماند.