دندانها مستقیماً به استخوان نچسبیده اند اما بوسیله ی الیافی به نام پریودونتال لیگامنت و یا الیاف نگهدارنده دندان به استخوان وصل می باشند. به مجموعه این الیاف، لثه – استخوان لانه دندانی و سمان پوشاننده ریشه دندان – انساج نگهدارنده دندان و بافتهای اطراف دندان (Periodontal tissue ) اطلاق می گردد.
پیوره (pyorrhea) یا پیرادندانآماس (Periodontitis) یا بیماری بافتهای اطراف دندان، این بیماری عفونتی میباشد در قسمت لثهها و بقیه نسوج نگه دارنده دندان. از پای دندانها خونابه میآید و دهان بد بو و عفونی میشود شیوع پیوره که نوع جدیتری از بیماری لثه است با افزایش سن بیشتر میشود. نزدیک به ۵۰ درصد بالغین بالای ۴۵ سال به نوعی به این بیماری مبتلا هستند.
یکی از دلایل عمده از دست دادن دندان پیوره میباشد از اینرو حفظ سلامت انساج نگهدارنده دندان بسیار حائظ اهمیت می باشد.
قرمزی و تورم لثه، خونریزی و یا خرونریزی و یا خروج چرک، بوی بد، لق شدن و یا افزایش لقی یک یا چند دندان، ایجاد فاصله بین دندانها، جدا شدن لثه از دندان و عمیق شدن شیار بین لثه و دندان، تحلیل لثه(گاهاً) و درد مبهم و یا خارش دار بین دندانها. بیشتر بیماریهای لثه در مراحل اولیه بدون درد بوده و به همین خاطر شاید بیمار متوجه پیشرفت تدریجی آن نگردد و یا توجهی به خونریزی گهگاه آن به هنگام مسواک زدن و یا غذا خوردن نداشته باشد. اما برای حفظ و سلامت لثه و دندانها لازم میباشد معاینات منظم دندانپزشکی صورت گیرد. در برخی موارد علیرغم جدا و عمیق شدن شیار لثه ای، لبه لثه در محل طبیعی خود به نظر می آید و پیشرفت بیماری شاید از دید بیمار پنهان بماند.
در درمان پریودنتیت کنترل و حذف بیماری زمینه ای اصل بوده و ضمناً بیمار باید رعایت کامل بهداشت دهان و دندان را بنماید. بدیهی میباشد که اگر دستورات داده شده در این خصوص عمل نشود، پلاک میکروبی بر دندانها تجمع یافته و شاید بیماری عود نماید. پس رعایت کامل بهداشت دهان و دندان در پیشگیری از بروز پریودونتیت مجدد نقش بسیار مؤثری دارد
رژیم آب پرتقال عالی ترین را معالجه و مبارزه با عفونت دهان ودندان و جلوگیری از پیوره شدن آن می باشد . دندان ها احتیاج زیادی به آهن و آهک دارند و بدون آنها نمی توانند سالم بمانند .
نمک برای دندان ها و محکمی لثه ها از هر دارویی بهتر است . بعداز هر غذا دندان ها و لثه ها را با نمک وانگشت مسواک کنید . پوست سنجد را بجوشانید و صاف کنید و این جوشانده را مضمضه ودر پای دندان ها نگه دارید . ریشه دندان ها محکم خواهد شد.
عصرانه یک فنجان آب زرد پنیر را با یک لیوان آب پرتقال بنوشید . پوست تخم مرغ دارای مواد آهکی بوده برای سلامت دندان مفید است . این پوست را بکوبید و پودر کنید و بر لثه ها بمالید .
اگر برگهای خشک توت فرنگی را بکوبید و پودر کنید ، بهترین گرد را برای شستشوی دهان بدست آورده اید . بطور کلی برای حفظ دندان ها و لثه های خود می توانید از میوه ها و سبزیهایی که سرشار از ویتامین ث می باشند استفاده کنید
جوشانده پوست خشخاش برای درمان ورم لثه ها مفید و موثر است . اگر روزی دو بار با جوشانده گل خشک بنفشه دهان را شستشو دهید ، لثه ها محکم وتحریکات آن متوقف شده دیگر دچار خون ریزی لثه نخواهید شد.
اگر پلاکها را هر روز با مسواک يا نخ دندان پاک نکنيد به مرور سفتتر شده و مادهای غيرقابل برداشت به نام جرم (رسوب دنداني) ايجاد ميکند. در صورتي که پلاک و جرم به زير خط لثه گسترش پيدا کند، بيماري مزمن خواهد شد. با تحريک مزمن باکتريايي، نسج لثه به تدريج از دندانها جدا ميشود و حفرههايي ايجاد ميشود که در آنجا چرک تجمع پيدا ميکند.
با گسترش پلاک و جرم به درون اين حفرهها و تداوم تحريک بافت لثه، فرآيند کنده شدن لثهها از دندانهايتان بيش از پيش ادامه پيدا ميکند. به اين حالت پريودونتيت يا پيوره ميگويند.
در آخر، چرک موجود در حفرههاي تاريک و بيهوا، بافت و استخوان نگه دارنده دندان را تخريب میکند. عدم درمان پيوره سبب پيشرفت اين بيماري ميشود و بيماري تا لق شدن و افتادن دندان ادامه مييابد.
عالیترین روش کنترل پلاک و جرم، مسواک زدن خوب و مرتب میباشد. دندانهايتان را حداقل دو بار در روز مسواک بزنيد و دستکم روزي يک بار از نخ دندان استفاده کنيد و مصرف شيريني را به ويژه در بين وعدههايي غذايي محدود کنيد.